I`m not yet a professional writer at alam ko marami pa akong kakaining bigas para maging kagaya ng mga sikat na manunulat na kilala natin. Pero sa mahigit sampung taon ba namang pag-aaral ko ng writing/pagsulat, grammars, panitikan, at kung anu-ano pang leksyon sa English at Filipino subjects mula elementary hanggang college at sa mga nabasa kong writing tips sa mga libro at internet pati na rin ang mga payo ng mga guro at writers na kakilala ko, tingin n`yo wala akong natutunan sa kanila? Nagkakamali po kayo. Ang dami ko pong natutunan noon. Sa patuloy kong pagsusulat upang matupad ang aking mga pangarap, limang bagay ang tumatak sa isipan ko na mga kailangan kong tandaan sa pagsusulat ng nobela at maging ng maikling kwento.
1. Write because you want to not because you need to or others want you to
--Kalimitan sa mga nangyayari sa mga taong napipilitang sumulat kahit hindi nila gusto, nagiging pangit ang kinalabasan at kalat-kalat ang mga eksena at detalye ng kwento. Kasi ang iniisip ng writer, eh, dapat pagbigyan ang demands ng mga readers. Kung hindi n`yo gusto, huwag n`yong pilitin. Kung hindi n`yo gusto ang concept na pinapasulat sa inyo, huwag n`yong gawin. At the end of the day, it`s not about what you write. It`s about how you write it. Always write from your heart. "Write to express not to impress," ika nga.
2. Have your own style
--Dahil napakarami na ng mga Tagalog novels na naisusulat at nababasa natin simula pa noon, hindi maiiwasang kapareho ng isa ang concept na nais nating isulat. Kung iyon ang gusto mo, walang pipigil sa iyo. But, write it in a way na kakaiba siya sa naunang mga kagaya niya ng konsepto. Give it some unique twists and surprise factors na panggulat sa mga readers. Meet their expectations with a twist. Iyong tipong, "Akala ko sila na, hindi pa pala. Buti na lang sila pa rin sa huli." Gets mo, teh?
3. Balance your teaser and contents
--Minsan may nababasa tayong nobela na simple lang ang teaser pero bongga ang content. May iba rin na bongga ang teaser, simple lang ang laman. Diyan na lalabas ang kasabihang, "Don`t judge the novel by its teaser." Hindi masama ang pagsulat ng bonggang teaser. Pampakuha iyon ng atensyon ng mga mababasa. Pero siguraduhin mo lang na kung gaano kaganda ang pagkakasulat mo ng teaser mo, ganoon din kaganda ang laman nito. Ayaw mo naman sigurong masabihan ng, "Hay naku! Maganda nga ang teaser, boring naman ang laman." In short, give your readers what you expected them to expect.
4. Maintain consistency
--Kahit sabihin pang ikaw ang lubusang nakakaalam ng sinusulat mo, huwag mo ring kalimutan na may mga readers kang sobrang metikuluso na kahit kuwit/comma (,) ay binabantayan. Halimbawa, kung nangyari ang kwento mo sa sinaunang panahon, hindi mo naman siguro papangalanan ng Clyde or Thor ang bidang lalaki kung probinsyano siya hindi ba? Naman! Huwag tayong tanga pagdating sa mga ganitong bagay. Kahit maliit lang ito kung titingnan, mahalaga pa rin ito. Asahan mo ang napakaraming tanong kapag nagkamali sa sa aspetong ito. "Di ba nasa Amerika pa sila bakit nasa probinsya na?" "Di ba patay na si Juan? Bakit andito siya sa huling eksena?" "Di ba si Juanita ang gf niya, bakit iba na ang pangalan?" Except kung series ang gagawin mo, magandang sign ang mga tanong na iyon. But more or less, try to fix it ahead of time.
5. Do not stop writing
--Ang isang writer madalas malikot ang utak. Kahit naliligo, natutulog, nakaupo, nakahiga o naglalakad, may biglang susulpot na ideya sa isip mo at ilang sandali lang ay makakabuo ka na ng kwento. Try to write them all. Huwag mong pigilan ang sarili mong sumulat. Kahit pa sabihing hindi maganda ang sinusulat mo o hindi ka magaling, prove them that they are wrong. Let it be your passion. Writing is a passion. If you really love it, nothing and no one can stop you from doing so. Huwag mong masamain ang hindi magandang komento ng iba. Take their criticism as advice to improve your talent. Sa huli, ikaw pa rin ang magdedesisyon para sa sarili mo kung ano ang gusto mong gawin.
Sana`y nakatulong sa inyo ang mga payo kong ito.
Tandaan: ANG TUNAY NA MANUNULAT AY TALAGANG NAGSUSULAT AT HINDI NANGONGOKOPYA LANG!
im speechless! well written anj :)
ReplyDeletechiii! tnx foo!
ReplyDeletenakaka-enganyo magsulat dahil sa tips ni anj. :)
ReplyDeletesalamat naman at na-engganyo ka
Delete